Antepfıstığının Tarihi
Antepfıstığı ülkemizde Etiler’den beri yetiştirilmektedir. Değişik araştırıcılar antepfıstığının ilk kültüre alınış bölgesi olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesini göstermektedirler. Bu bölgede de Gaziantep- Nizip ve Arıl-Batal vadisi ön plana çıkmakta ve bu alanda 300-400 yıllık kültür ağaçlarına yada aşılanmamış yabanilere rastlanmaktadır. Aynı şekilde İran ve Suriye de antepfıstığının ilk kültüre alındığı alanlar olarak kendi ülkeleri olduğunu iddia etmektedirler. Hem Güneydoğu Anadolu hem İran hem de Suriye aynı coğrafya yada aynı ekolojik koşullara sahiptir. Pistacia türlerinin gen merkezlerinden birisi olan bölgemizde kış ve yaz sıcaklıkları antepfıstığı yetiştiriciliğine uygun olup, bölgenin kıraç ve meyilli alanlarında kuru koşullarda yetiştiricilik yapılmaktadır. Bu üç ülke dışında antepfıstığı ABD’de ve az da olsa Yunanistan ve Kuzey Afrika ülkelerinde yetiştirilmektedir. Son 30 yıl içerisinde diğer meyve türlerinde olduğu gibi antepfıstığında sulu koşullarda yetiştiricilik başlamış ve birim alandan daha fazla verim alınmıştır. ABD’de yetiştiricilik tamamen sulu koşullarda ve taban arazilerde yapılmakta ve böylece birim alandan daha fazla verim alınmaktadır. Ülkemizde ve Suriye’de yetiştiricilik kuru koşullarda, uzun tipi çeşitlerle, İran ve ABD ise sulu koşullarda ve yuvarlak çeşitlerle yapılmaktadır (Arpacı ve ark.,)
Kırmızı (Ben) Fıstık:
Olgunlaşmış Antep fıstığının hasatından elde edilir, cumbalarından ayrılmış olan taze fıstık çerez olarak tüketilir ya da işlenerek kavrulmuş antep fıstığı yapılır.Kavrulmuş Antep Fıstığı Olgunlaşmış Antep fıstığının hasatından sonra cumbalarından ayrılarak belirli oranda tuzla kavrulmasıyla üretilir. Çerez olarak tüketilmektedir.
Boz İç :
Boz iç, en kaliteli ve en lezzetli Antep fıstığı cinsidir. Antep fıstığı hasat zamanından bir ay önce tam olgunlaşmamış halde toplanır. Boz iç antepfıstığı, bilinen fıstık içi rengine göre farklıdır ve daha yeşil renk tonuna sahiptir. Tadı ve aromatik lezzeti çok yoğun oluşundan dolayı genellikle baklava yapımında kullanılır.
Meverdi İç :
Antep fıstığının tam olgunlaşmaya yakın evresinde hasat edilmesiyle elde edilen fıstık türüdür. Kırmızı iç Antep fıstığı ile boz iç Antep fıstığı arasında kırmızı renkte olan Antep fıstığı türüdür. Meverdi iç Antep fıstığı genellikle pasta ve helva yapımında kullanılmaktadır.
Kırmızı İç :
Antep fıstığının tam olgunlaşıp hasat edilmesiyle elde edilen fıstık türüdür. Rengi tam kırmızıdır. Tane olarak daha iri bir yapıdadır. Kırmızı iç Antep fıstığı çerez olarak tüketiminin yanında, helva, çikolata ve lokum sanayisinde de tercih edilen bir Antep fıstığı türüdür
Yararları
Göğsü yumuşatır, öksürüğe iyi gelir.
Böbrek ve safra kesesi ağrılarını dindirir.
İnce bağırsakta glikoz emilimini azaltır ve kan şekerinin yükselmesini önler.
Bedeni ve zihni kuvvetlendirir.
Kalbi kuvvetlendir, kroner kalp hastalığı riskini azaltır.
Akciğeri iltihaplarının temizlenmesine yardımcı olur.
Böbrek ve meshane kumlarının düşürülmesine yardımcı olur.
|